
Saga hnífapara
Í bókinni Discovering Antiques eftir Eric Knowles – sem er einn þekktasti sérfræðingur Breta í fornmunum og hefur um áratugaskeið frætt almenning í sjónvarpsþáttum BBC, Antiques Roadshow og fleiri miðlum – kemur fram að í Evrópu hafi fólk almennt borðað með fingrunum fram á 16. öld. Þá hófst smám saman sú siðvenja að fólk bæri með sér eigin borðhnífapör þegar það var boðið í mat. Hnífapörin voru oft úr tré eða dýrahornum og talin hluti af persónulegum eigum, ekki af borðbúnaði heimilisins.
Silfurhnífapör komu ekki fram fyrr en undir lok 17. aldar í Frakklandi, og voru þau þá fremur tákn um stétt og stöðu en nauðsynlegur hluti matarborðsins. Að eiga gljáandi silfurhnífapör þótti merki um menntun, fágun og auð. Í aðals- og borgarastéttum Evrópu fóru þá að skapast óskrifaðar reglur um hvernig þau skyldu lögð á borð og hvernig með þau skyldi farið.
Það voru þó Englendingar sem tóku hugmyndina um borðbúnað alla leið og þróuðu hann í átt að því sem við þekkjum í dag. Um aldamótin 1800 var orðið tíska að nota heilar raðir af mismunandi hnífum og gafflum við máltíðir – fiskhnífa, kjötgaffla, eftirréttarhnífa og margs konar önnur áhöld. Áður höfðu sömu hnífapör verið notuð allan matinn í gegn og einfaldlega þrifin milli rétta.
Á 17. öld var algengt að hnífapör á Englandi væru lögð á borð með oddinum niður, þannig að greftrun (engraving) og skjaldarmerki eigandans sæjust skýrt. Þetta var bein yfirlýsing um ætt og virðingarstöðu. Um og eftir 1800 snérust hnífapörin hins vegar upp á við í borðsiðum og fóru þá að vera ríkulega skreytt með flóknum laufa- og skeljamynstrum sem einkenndi hinn sívaxandi viktoríska smekk.
Á sama tíma var tindum gaffla fjölgað úr þremur í fjóra, sem gerði þá bæði hagnýtari og táknrænni fyrir þróun matarmenningarinnar.
Þannig má segja að allt frá fyrstu tíð hafi borðbúnaður – og hnífapör sérstaklega – ekki eingöngu verið hagnýtur fylgihlutur við máltíð. Hann hefur einnig alltaf verið notaður til að gefa til kynna stétt, smekk, þjóðfélagsstöðu og matarmenningu hverrar þjóðar á hverjum tíma. Saga hnífapara er því ekki bara saga um áhöld, heldur saga um siði, tísku, menningu og sjálfsmynd fólks um aldir.
— BORÐSIÐIR — MEIRA UM HNÍFAPÖR — ENGLAND — FRAKKLAND — AF HVERJU TÖLUM VIÐ UM HNÍFAPÖR EN EKKI GAFFLAPÖR? — FÆRSLAN Á ENSKU —
.

–
— BORÐSIÐIR — MEIRA UM HNÍFAPÖR — ENGLAND — FRAKKLAND — AF HVERJU TÖLUM VIÐ UM HNÍFAPÖR EN EKKI GAFFLAPÖR? —
— FÆRSLAN Á ENSKU —
—
